Kiedy Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956?

Poznański Czerwiec jest jednym ze smutniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski. Obok zdarzeń z grudnia 1970 roku oraz strajku w kopalni "Wujek" stał się najbardziej krwawym protestem robotników w kronikach dziejów naszego kraju. Zbliża się kolejna rocznica pamiętnych zajść.

Poznański Czerwiec 1956. Przyczyny, przebieg, skutki

Pierwsze lata powojennej Polski wiązały się dla jej mieszkańców z ogromną nadzieją, a także przekonaniem, że wszystko, co najgorsze już się wydarzyło, a lepsze czasy nieuchronnie nadchodzą. Niestety, marzenia Polaków szybko zostały przytłumione przez trudy związane z odbudową państwa, a także ciągły terror i panujące z wielu stron zastraszanie ludzi. Nadzieje rodaków na zmiany odżyły w 1953 roku, kiedy umarł Józef Stalin.

Po śmierci Bolesława Bieruta w 1956 roku dochodziło do powolnego demontażu stalinowskiej represji. Ludzie po raz pierwszy od dawna nie bali się krytykować władzy oraz komentować jej nadużycia. Ich niezadowolenie wyrażane było głównie w dużych ośrodkach przemysłowych, gdzie od dłuższego czasu dochodziło do obniżania pensji, a także redukowania pracownikom premii i nagminnego podwyższania składek. Fala frustracji robotników widoczna była głównie w Poznaniu, gdzie pracownicy ogromnych zakładów Cegielskiego po nieudanych negocjacjach z dyrekcją rozpoczęli strajk i postanowili wyjść na ulice miasta. Głównymi celami protestu było domaganie się lepszych warunków życia.

Zamieszki rozpoczęły się 28 czerwca 1956 roku. Podczas demonstracji dochodziło do wielu wypadków i aktów wandalizmu, co spowodowało rychłą reakcję władz komunistycznych. Błyskawiczna reakcja premiera Józefa Cyrankiewicza wiązała się z odizolowaniem Poznania od reszty państwa, a także oddzielenie protestujących od reszty mieszkańców. Na ulice miasta wjechały czołgi, a także wojsko, które w niezwykle brutalny sposób zaczęło tłumić strajk. Padły ofiary śmiertelne, wielu robotników zostało aresztowanych oraz wyrzuconych z pracy. Protest został spacyfikowany 30 czerwca.

Krwawo stłumiony przez władzę strajk przez propagandę Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej był bardzo bagatelizowany. O brutalnych reakcjach wojska i milicji mówiono "wypadki czerwcowe", a wiele sytuacji i wydarzeń z tamtego okresu zostało przemilczanych. Całość wypadków z pamiętnego 1956 roku przez wiele lat była ukrywana, a rzeczywista ilość zweryfikowanych zabitych osób została opublikowana dopiero 50 lat po pamiętnych wydarzeniach. Liczba ofiar wyniosła 57, co w 2007 roku potwierdził Instytut Pamięci Narodowej.

Wydarzenia poznańskie odbiły się głośnym echem w kraju i na świecie. Pamiętne zamieszki spowodowały przyspieszenie procesów demokratyzacji w państwie. Czerwiec 1956 musiał przynieść wiele ofiar, aby stać się zapowiedzią faktycznej odwilży. W październiku I sekretarz PZPR, Władysław Gomułka, doprowadził do przejściowej liberalizacji systemu i rozpoczął spełnianie części postulatów protestujących.

Różnicę pomiędzy Cyrankiewiczem, a Gomułką świetnie oddają ich słowa odnoszące się do tego samego wydarzenia.

- Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie - powiedział Józef Cyrankiewicz.

- Robotnicy Poznania, chwytając za oręż strajku i wychodząc manifestacyjnie na ulicę w czarny czwartek czerwcowy, zawołali wielkim głosem: Dosyć! Tak dalej nie można! Zawrócić z fałszywej drogi! (...) Robotnicy Poznania nie protestowali przeciwko Polsce Ludowej, przeciwko socjalizmowi, kiedy wyszli na ulice miasta. Protestowali oni przeciwko złu, jakie szeroko rozkrzewiło się w naszym ustroju społecznym i które ich również boleśnie dotknęło, przeciwko wypaczeniom podstawowych zasad socjalizmu, który jest ich ideą - twierdził I sekretarz PZPR Władysław Gomułka.

Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 - obchody

Z okazji 50. rocznicy pamiętnych wydarzeń, w 2006 roku na mocy uchwały Sejmu RP został ustanowiony Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca. Pierwsze obchody święta miały miejsce w Poznaniu. W uroczystościach wzięło udział między innymi pięciu prezydentów:

• Polski – Lech Kaczyński
• Czech – Václav Klaus
• Niemiec – Horst Köhler
• Słowacji – Ivan Gašparovič
• Węgier – László Sólyom.

Podczas obchodów 28 czerwca 2016 w 60. rocznicę wydarzeń czerwcowych i w 10. rocznicę ustanowienia święta na poznańskich Jeżycach Wojewoda wielkopolski Zbigniew Hoffmann odsłonił pamiątkową tablicę na ścianie Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. W tym miejscu, przy ulicy Jana Kochanowskiego, z okien ówczesnego Urzędu Bezpieczeństwa padły pierwsze strzały do poznańskich robotników. Tablica przedstawia przeszytą kulami marynarkę oraz fragment mowy Stanisława Hejmowskiego, który był obrońcą robotników:

„I te strzały nie były już dane w powietrze, ale do ludzi...”.

Każdego roku w Poznaniu odbywają się uroczystości upamiętniające brutalne wydarzenia z 1956 roku. Święto ma również charakter ogólnopolski, pamięć i hołd poległym niezmiennie oddają najważniejsze osoby w państwie.

ZOBACZ TAKŻE NA PIKIO.PL

1. Kiedy są Zielone Świątki 2019? To ważne święto dla katolików
2. Co to są Zielone Świątki? Wyjaśniamy znaczenie Zesłania Ducha Świętego
3. Kiedy obchodzimy Zesłanie Ducha Świętego 2019? Potocznie nazywane jest inaczej
4. Światowy Dzień Hot Doga - kiedy obchodzimy to święto?
5. Kiedy jest Dzień Przytulania 2019? Święto jest coraz popularniejsze