Urlop okolicznościowy - z jakiej okazji można go wziąć?

Urlop okolicznościowy wiąże się - jak sama nazwa wskazuje - z wyjątkowymi wydarzeniami, do których dochodzi w naszym życiu. W jakich sytuacjach należy się urlop okolicznościowy i czy w związku z nim tracimy dni wolne wynikające z przysługującego nam normalnego, wypracowanego w ciągu roku urlopu, czy też dni wolne są dodatkowe?

Urlop okolicznościowy - dodatkowe dni wolne

Urlop okolicznościowy otrzymujemy dodatkowo - kiedy w naszym życiu dochodzi do wyjątkowego wydarzenia, które wymaga wzięcia dnia wolnego, nie tracimy wypracowanych dni urlopowych. Dostajemy wówczas dodatkowy jeden lub dwa dni wolnego, jednak nadal możemy cieszyć się pełnym, wypracowanym urlopem w innym momencie roku.

W jakich okolicznościach przysługuje nam urlop okolicznościowy? Jest kilka wydarzeń, które opisuje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, w związku z którym mamy prawo wziąć dodatkowe wolne. Rozporządzenie wymienia: ślub, narodziny dziecka oraz śmierć bliskiego. Należy jednak podkreślić, że w przypadku różnych wydarzeń przysługiwać może jeden lub dwa dni wolnego. Zagadnienie można zatem podzielić według dwóch kategorii: wydarzenia, w jakich przysługuje urlop lub liczba dni przysługująca pracownikowi.

Urlop okolicznościowy - zasady

Urlop okolicznościowy - jak wspomniano - to dodatkowe dni wolne. Jednak (w przeciwieństwie do urlopu na żądanie) o ten urlop wnioskujemy tak samo, jak o urlop wypoczynkowy. Aby dostać wolne z powodu ważnego wydarzenia, zobowiązani jesteśmy przedstawić odpowiednią dokumentację (np. akt ślubu lub zgonu). Jeśli jej jeszcze nie posiadamy, jesteśmy zobowiązani dostarczyć ją niezwłocznie. Nie dotyczy to jedynie tzw. opieki nad dzieckiem.

O urlop wnioskujemy z wyprzedzeniem, chyba że wydarzenie jest nagłe (np. zgon). Wówczas mamy obowiązek poinformować pracodawcę najpóźniej drugiego dnia nieobecności, chociaż dobrze, żebyśmy zrobili to wcześniej.

Urlop taki jest naturalnie płatny, zgodnie ze zwykłymi zasadami obliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Stawka za dzień urlopowy jest naliczana według zmiennych składników wynagrodzenia za dany miesiąc. Jeśli wzięty wcześniej urlop okaże się bezzasadny (nie dojdzie do ważnego wydarzenia), wówczas nie otrzymamy wynagrodzenia, chyba że zmienimy urlop na wypoczynkowy.

Urlop okolicznościowy - ślub

Jednym z powodów, które uprawniają nas do wzięcia urlopu okolicznościowego, jest ślub. Należy jednak podkreślić, że nie chodzi o dowolny ślub, na który się wybieramy. Chodzi naturalnie o ślub własny lub ślub dziecka. Jeśli pracownik bierze ślub, przysługują mu 2 dni, jeśli zaś ślub bierze jego dziecko, wówczas przysługuje 1 dzień wolnego.

Urlop okolicznościowy nie przysługuje w przypadku ślubów rodzeństwa, ani dalszej rodziny. Istotną kwestią, o której wspomnieć należy, jest też fakt, że urlop może być wykorzystany nie w dniu wydarzenia, ale w innym dniu - o ile pracownik jest w stanie uzasadnić powiązanie dni wolnych w ważnym wydarzeniem. Można zatem wziąć na przykład dwa dni wolnego jakiś czas przed swoim ślubem (albo jeden dzień w przypadku ślubu dziecka), aby przygotować salę weselną.

W tym momencie jednak należy powiedzieć o jeszcze jednej bardzo ważnej sprawie. Jeśli urlop okolicznościowy wzięło się przed wydarzeniem, do niego jednak ostatecznie nie doszło, urlop traci swoje uzasadnienie. Można wyobrazić sobie taką sytuację, kiedy wzięliśmy wolne na przygotowania do ślubu, a następnie do ślubu z jakichś przyczyn nie doszło. Co możemy wówczas zrobić?

Możemy wziąć na okoliczność wolnych dni urlop wypoczynkowy (tym samym zmniejszając sobie liczbę przysługujących dni urlopowych). Jeśli jednak się na to nie zdecydujemy, pojawia się pewien problem. Wprawdzie nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona, jednak nie dostaniemy za te dni pieniędzy.

Urlop okolicznościowy - śmierć osoby najbliższej

Kolejnym ważnym wydarzeniem, o którym czytamy w rozporządzeniu, jest śmierć osoby najbliższej. W tym przypadku znów dzielimy urlopy na 2- i 1-dniowe. Dwa dni wolnego dostaniemy w przypadku śmieci: małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. W przypadku śmierci: siostry, brata, teściowej, teścia (także w przypadku rozwodników), babki, dziadka, osoby na utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką - przysługuje nam 1 dzień wolnego.

Urlop okolicznościowy z powodu śmierci osoby najbliższej możemy wziąć kiedy dowiemy się o zgonie, albo w związku z przygotowaniami do pogrzebu, albo na pogrzeb.

Urlop okolicznościowy - urodzenie dziecka i opieka nad dzieckiem

Naturalnie trzecim oczywistym powodem urlopu okolicznościowego są narodziny dziecka. W tym przypadku pracownikowi przysługują 2 dni dodatkowego wolnego.

Jest jeszcze jedna sytuacja, w której można wziąć dodatkowy, płatny urlop, niezmniejszający wymiaru dni urlopowych. To tzw. opieka, czyli konieczność zostania w domu z powodu opieki nad dzieckiem nie mającym więcej niż 14 lat. W tym przypadku bardzo ważne jest to, że opieka nad dzieckiem przysługuje tylko jednemu z rodziców. Kiedy zatem jeden rodzic wnioskuje o wolne w związku z opieką nad dzieckiem, musi zadeklarować, że drugi rodzic w danym roku już takiej opieki nie weźmie. W przypadku opieki nad dzieckiem nie trzeba przedstawiać żadnych dokumentów uzasadniających wolne, mogą być one wzięte z dowolnego powodu - choroby dziecka, czy nawet nieobecności opiekunki.

Urlop okolicznościowy - tabela

By jeszcze raz wszystko podsumować i zebrać w jednym miejscu, przedstawiamy poniżej tabelę, na której wyraźnie widać kiedy można wziąć urlop okolicznościowy i ile dni wolnych można wykorzystać.

• 2 dni urlopu okolicznościowego:
  • ślub pracownika
  • narodziny dziecka pracownika
  • śmierć współmałżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy pracownika
  • opieka nad dzieckiem pracownika
• 1 dzień urlopu wypoczynkowego
  • ślub dziecka pracownika
  • śmierć siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka, osoby pozostającej na utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką pracownika

ZOBACZ TAKŻE NA PIKIO.PL:

1. Ekwiwalent za urlop 2019: ile wynosi, jak go obliczyć?
2. Emerytury pomostowe. Kogo dotyczą, o co w nich chodzi?
3. Ile można dorobić do emerytury? To potrafi być trudna decyzja
4. Ile lat pracy do emerytury? Okresy składkowe i wiek emerytalny
5. Ponowne przeliczenie emerytury. Jak poprawnie wypełnić wniosek?
6. Emerytury wojskowe - wysokość. Czy są niezgodne z konstytucją?