Święto Tabaki w Polsce - od kiedy je obchodzimy?
Autor Wiadomości Pikio - 6 Czerwca 2019
Ogólnopolski Dzień Tabaki to święto, mogłoby się wydawać, kultywowane głównie przez Kaszubów. Jednak okazuje się, że kaszubska społeczność ma wiele ważniejszych dla siebie świąt, ściślej związanych ze swoją tradycją i kulturą. Skąd wzięła się data tego święta? O dziwo niewiele wspólnego ma z Kaszubami.
Ogólnopolski Dzień Tabaki
Ogólnopolski Dzień Tabaki swoje korzenie ma oczywiście na Kaszubach. Region ten znany jest w całym kraju właśnie z zażywania tego sproszkowanego tytoniu. Istnieje wiele legend o powstaniu tradycji zażywania tabaki na północy Polski. Jedną z popularniejszych tez można by skwitować krótkim przysłowiem: "potrzeba matką wynalazku".
- Dawniej, gdy rybacy wypływali na morze, pragnąc zapalić papierosa, sami musieli je skręcać z liści tytoniu. Jednak ze względu na silny wiatr, często nie mogli takiej fajki odpalić. Zaczęli więc kruszyć liście i proch z nich wciągać nosem. Tak zaczęła się historia tabaki. - tłumaczy Andrzej Olszewski, znany twórca ludowy z Sierakowic.
Na Kaszubach tabaka jest swoistego rodzaju "fajką pokoju", gdy Kaszub poczęstuje nas nią, możemy być pewni, że zostaliśmy przez niego wyróżnieni. Okazał nam za pośrednictwem tytoniu najwyższy szacunek. Niegdyś tabaką częstował nawet kapłan w trakcie mszy.
- Ksiądz, tuż przed rozpoczęciem kazania, zażywał sam, przekazując potem tabakierę wiernym. Tabaka, która powracała do kapłana, była znakiem zakończenia homilii. Im dłużej tabakiera krążyła po kościele wśród wiernych, tym lepsze było kazanie i jego odbiór. Jeśli ksiądz odzyskał ją bardzo szybko, znaczyło to, że homilia była nieciekawa. - opowiada ekspert.
Ogólnopolski Dzień Tabaki świętujemy 17 lipca. Data ta jest związana z powstaniem pierwszej fabryki tabaki w Polsce w 1704 roku, co ciekawe wcale nie na Kaszubach, tylko w Sandomierzu.
Światowy Dzień Tabaki
Nie jest to święto międzynarodowe, a nasze wewnętrzne, krajowe. Jednak nie jesteśmy wynalazcami tabaki. Historia tabaki jest długa, ciekawa i warta zainteresowania. Tradycja wciągania rozdrobnionego tytoniu powstała wśród Indian obu Ameryk długo przed pokonaniem przez Europejczyków wielkiej wody. Pierwszy zapis o tej praktyce pochodzi z 1497 roku z książki napisanej przez zakonnika towarzyszącemu Kolumbowi w jego wyprawie.
Tytoń do Europy trafił dzięki żeglarzom hiszpańskim i portugalskim. W XVI wieku tabaka stała się bardzo istotna w medycynie, lekarze przepisywali ją na nowotwory, choroby weneryczne, jak i migreny. Tabaka cieszyła się od tamtej pory coraz większą popularnością, ciągle rosnącą na przestrzeni lat. Zażywano ją na wszystkich europejskich dworach. Zdetronizowana została dopiero na początku XIX w. z powodu epidemii cholery, na którą lekarze zalecali dym tytoniowy, większą popularnością zaczęły cieszyć się więc produkty dymne.
Mimo wszystko sproszkowany tytoń zdążył już mocno zakorzenić się w kulturze wielu krajów, również w naszej. Do Polski moda na tabakę, jak się przypuszcza, przywędrowała z Francji, ale najmocniej tradycja zażywania tabaki weszła w krajobraz Kaszub.
- Kaszuby bez tabaki są nie do wyobrażenia. Jest to tradycja nierozerwalnie złączona z naszym regionem. Pamiętam z dzieciństwa niedziele, kiedy to mój ojciec i sąsiedzi spotykali się, często na polu, by obserwować, jak wzrasta zboże. Wtedy też tradycyjnie zażywali tabakę. Jednak co tydzień częstował nią inny sąsiad - tłumaczy ekspert tej dziedziny.
Święto Tabaki w Dębogórzu 2019
Na Kaszubach organizowanych jest wiele imprez związanych z tradycjami tego regionu. Jednak nawet arcymistrzowie zażywania tabaki nie przywiązują zbytniej wagi do święta 17 lipca. Sam arcymistrz Tadeusz Makowski mówił, że dla każdego Kaszuba największym świętem są Mistrzostwa Polski w Zażywaniu Tabaki, organizowane są one w Chmielnie. W zeszłym roku Mistrzem Polski w Zażywaniu Tabaki został Krzysztof Najda.
- Pierwsze Mistrzostwa w Zażywaniu Tabaki wygrał Donald Tusk, podczas jednej z kolejnych imprez mieliśmy potężną ulewę, a podczas dziesiątej edycji próbowano nas wszystkich zamknąć do więzienia. Ale my niezmiennie staramy się przypominać o kaszubskiej tradycji, o kaszubskiej odrębności związanej z zażywaniem tabaki - informuje Kurier Kaszubski.
O wspaniałej, barwnej tradycji Kaszub opowiada książka napisana przez Edwarda Zimmermanna pod tytułem " Święto Tabaki w Dębogórzu". Ta kaszubska impreza odbywa się co roku na początku września. Data tegorocznej edycji nie jest jeszcze znana.
- Szanowni Państwo. Najcenniejsze, co posiadamy, to tożsamość i tradycja. Dzięki tym wartościom wiemy, kim jesteśmy. Stąd wywodzi się idea zainicjowanego i organizowanego przeze mnie Dębogórskiego Święta Tabaki. Kilkusetletnia tradycja tabaczenia oraz wytwarzania tabaki na Kaszubach dzięki takim inicjatywom nie zaniknie i będzie pielęgnowana przez dalsze lata. Czego sobie i Państwu życzę. - fragment książki E. Zimmermanna.
ZOBACZ TEŻ:
- Boże Ciało 2019 - kiedy? Data, tradycje, ołtarze
- Zielone Świątki - co to? Zesłanie Ducha Świętego
- Pierwszy dzień wiosny - tradycje i zwyczaje
- Wykop.pl - historia powstania jednego z największych polskich portali społecznościowych
- Dzień Świętego Patryka: Symbole. Jak się obchodzi to święto?