Jak wyglądał Przewrót Majowy? Przyczyny, przebieg i skutki
Autor Wiadomości Pikio - 30 Kwietnia 2019
Przewrót Majowy - krótko. Co było przyczyną podjęcia decyzji o zamachu stanu? Kto przeprowadził pucz oraz jak on wyglądał? Do jakich konsekwencji doprowadziły wydarzenia z maja 1926 roku? Przedstawiamy najważniejsze informacje.
Przewrót Majowy - krótko o jednym z najważniejszych wydarzeń w historii II Rzeczypospolitej. Zbliża się kolejna rocznica pamiętnego zamachu stanu. Z tej okazji przypominamy, czym właściwie był Przewrót Majowy, dlaczego do niego doszło oraz jakie miał konsekwencje dla dalszych losów naszego kraju.
Przewrót Majowy - krótko: przyczyny
Przewrót Majowy to nie tylko jedno z najważniejszych wydarzeń mających miejsce w II Rzeczypospolitej, ale przede wszystkim jedna z ważniejszych kart historii naszego kraju. Zbrojny zamach stanu został dokonany w Polsce w dniach 12 - 15 maja 1926 roku przez marszałka Józefa Piłsudskiego. Pucz był następstwem pogarszającej się polityki gospodarczej oraz kryzysu gabinetowego w Polsce. W związku z brakiem stabilizacji w instrumentach aparatu państwa, skutkującej problemami w życiu codziennym obywateli, marszałek Piłsudski wraz z obozem swoich zwolenników podjęli decyzję o przejęciu władzy w kraju i wprowadzeniu ładu i porządku.
Jako główną przyczynę Przewrotu Majowego można wymienić ogromne niezadowolenie Piłsudskiego z tego, jak sprawowana była władza w Polsce. Do najważniejszych punktów polityki krajowej i zagranicznej krytykowanej przez marszałka możemy zaliczyć:
- powstanie konstytucji marcowej
- podpisanie układów w Rapallo i Locarno zagrażających interesom Polski.
Rządy Władysława Grabskiego nie przynosiły Polsce powodów do dumy. Chwilowe powstrzymanie hiperinflacji nie było wystarczającym powodem do tego, aby wśród obywateli zapanował spokój i zadowolenie. W kraju nasilały się strajki robotników, produkcja przemysłowa miała się coraz gorzej, zwiększało się bezrobocie oraz narastał konflikt celny z Niemcami. Na krajową politykę na pewno nie wpłynęły również dobrze liczne zmiany w obozie rządzącym i gabinetach oraz ciągłe walki polityczne.
Przewrót Majowy opracowanie - przebieg
Zamach stanu i przejęcie władzy przez marszałka Piłsudskiego i obóz sanacji rozegrał się na przestrzeni kilku dni. Jego przebieg przedstawiamy w punktach poniżej:
- 12 maja 1926 r. ostatnia próba porozumienia między Józefem Piłsudskim i prezydentem RP Stanisławem Wojciechowskim, oddziały wojskowe wierne marszałkowi Piłsudskiemu zajmują pierwsze pozycje na warszawskich mostach dochodzi do pierwszych starć z oddziałami rządowymi, próba negocjacji rozpoczęta przez marszałka Sejmu RP Macieja Rataja
- 13 maja 1926 r ostatnia próba negocjacji przeprowadzonych przez Rataja zakończonych niepowodzeniem
- 14 maja 1926 r. Piłsudski przejmuje kontrolę w stolicy, następuje dymisja rządu Wincentego Witosa i złożenie urzędu przez prezydenta Wojciechowskiego, zgodnie z Konstytucją RP uprawnienia prezydenta przejął Maciej Rataj i powołał nowy rząd z Kazimierzem Bartlem na czele, w którym Piłsudski został ministrem spraw wojskowych i generalnym inspektorem Sił Zbrojnych.
Skutki i ofiary Przewrotu Majowego
Najważniejszymi skutkiem przeprowadzonego zamachu stanu był zamierzony cel Piłsudczyków - przejęcie władzy w Polsce. Rządy sanacji panowały aż do rozpoczęcia II wojny światowej. Na urząd premiera desygnowano Kazimierza Bartla, prezydentem został Ignacy Mościcki. 2 Sierpnia 1926 roku wprowadzono tzw. nowelę sierpniową, na mocy której Prezydent otrzymał większe uprawnienia.
Zamach Józefa Piłsudskiego kosztował zdrowie prawie tysiąc osób. Według oficjalnych danych w czasie przewrotu zginęło 215 żołnierzy. Wojsko Polskie straciło 190 szeregowców i 25 oficerów. Zginęło również 164 cywilów, 314 zostało rannych.
Czy Przewrót Majowy był słuszny?
Jak większość historycznych wydarzeń w Polsce, Przewrót Majowy ma swoich zwolenników i przeciwników. Jedni twierdzą, że pucz był nieunikniony, drudzy - że mogło się obyć bez konfliktu zbrojnego, który przyniósł w konsekwencji mnóstwo ofiar. Wśród najsłynniejszych opinii na temat wydarzenia można wymienić dwie.
- Otwierając możliwości rozwoju faszyzmu w Polsce, wyrażającego się w autokratyzowaniu państwa, elitarnym podziale społeczeństwa, likwidacji zdobyczy socjalnych - przewrót majowy jednocześnie zahamował rozwój sił demokratycznych i rewolucyjnych w Polsce - twierdził Antoni Czubiński.
- Tylko stanowcze działanie mogło zapobiec najgorszemu. Piłsudski ratował Rzeczpospolitą przed śmiertelnym konfliktem, może wojną domową i upadkiem państwa. Ratował też demokrację. Gdyby zwyciężyła prawica - musiałaby okiełznać lewicę; gdyby zwyciężyła lewica - doszłoby do rewolucji społecznej. Każdy z tych przypadków oznaczał koniec demokracji - podkreślał Leszek Moczulski
Chociaż zamach stanu wciąż dzieli historyków, są oni zgodni, że Józef Piłsudski w swoich działaniach kierował się patriotyzmem, a miłości do ojczyzny nie można było mu odmówić. Wydarzenia z 1926 zapisały się w historii naszego kraju na zawsze, mając dla niej wyjątkowe znaczenie.
ZOBACZ TAKŻE NA PIKIO.PL
- Czym był Przewrót Majowy? Rocznica wydarzenia już niebawem
- Kiedy wybuchła II wojna światowa? Zbliża się rocznica jej końca
- Zbliża się rocznica zakończenia II wojny światowej. Wszystko co musisz wiedzieć o konflikcie
- Kiedy jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej?
- Jakie były przyczyny i skutki Przewrotu Majowego?