Jak wyglądał Przewrót Majowy? Przyczyny, przebieg i skutki

Przewrót Majowy - krótko o jednym z najważniejszych wydarzeń w historii II Rzeczypospolitej. Zbliża się kolejna rocznica pamiętnego zamachu stanu. Z tej okazji przypominamy, czym właściwie był Przewrót Majowy, dlaczego do niego doszło oraz jakie miał konsekwencje dla dalszych losów naszego kraju.

Przewrót Majowy - krótko: przyczyny

Przewrót Majowy to nie tylko jedno z najważniejszych wydarzeń mających miejsce w II Rzeczypospolitej, ale przede wszystkim jedna z ważniejszych kart historii naszego kraju. Zbrojny zamach stanu został dokonany w Polsce w dniach 12 - 15 maja 1926 roku przez marszałka Józefa Piłsudskiego. Pucz był następstwem pogarszającej się polityki gospodarczej oraz kryzysu gabinetowego w Polsce. W związku z brakiem stabilizacji w instrumentach aparatu państwa, skutkującej problemami w życiu codziennym obywateli, marszałek Piłsudski wraz z obozem swoich zwolenników podjęli decyzję o przejęciu władzy w kraju i wprowadzeniu ładu i porządku.

Jako główną przyczynę Przewrotu Majowego można wymienić ogromne niezadowolenie Piłsudskiego z tego, jak sprawowana była władza w Polsce. Do najważniejszych punktów polityki krajowej i zagranicznej krytykowanej przez marszałka możemy zaliczyć:

• powstanie konstytucji marcowej
• podpisanie układów w Rapallo i Locarno zagrażających interesom Polski.

Rządy Władysława Grabskiego nie przynosiły Polsce powodów do dumy. Chwilowe powstrzymanie hiperinflacji nie było wystarczającym powodem do tego, aby wśród obywateli zapanował spokój i zadowolenie. W kraju nasilały się strajki robotników, produkcja przemysłowa miała się coraz gorzej, zwiększało się bezrobocie oraz narastał konflikt celny z Niemcami. Na krajową politykę na pewno nie wpłynęły również dobrze liczne zmiany w obozie rządzącym i gabinetach oraz ciągłe walki polityczne.

Przewrót Majowy opracowanie - przebieg

Zamach stanu i przejęcie władzy przez marszałka Piłsudskiego i obóz sanacji rozegrał się na przestrzeni kilku dni. Jego przebieg przedstawiamy w punktach poniżej:

• 12 maja 1926 r. ostatnia próba porozumienia między Józefem Piłsudskim i prezydentem RP Stanisławem Wojciechowskim, oddziały wojskowe wierne marszałkowi Piłsudskiemu zajmują pierwsze pozycje na warszawskich mostach dochodzi do pierwszych starć z oddziałami rządowymi, próba negocjacji rozpoczęta przez marszałka Sejmu RP Macieja Rataja
• 13 maja 1926 r ostatnia próba negocjacji przeprowadzonych przez Rataja zakończonych niepowodzeniem
• 14 maja 1926 r. Piłsudski przejmuje kontrolę w stolicy, następuje dymisja rządu Wincentego Witosa i złożenie urzędu przez prezydenta Wojciechowskiego, zgodnie z Konstytucją RP uprawnienia prezydenta przejął Maciej Rataj i powołał nowy rząd z Kazimierzem Bartlem na czele, w którym Piłsudski został ministrem spraw wojskowych i generalnym inspektorem Sił Zbrojnych.

Skutki i ofiary Przewrotu Majowego

Najważniejszymi skutkiem przeprowadzonego zamachu stanu był zamierzony cel Piłsudczyków - przejęcie władzy w Polsce. Rządy sanacji panowały aż do rozpoczęcia II wojny światowej. Na urząd premiera desygnowano Kazimierza Bartla, prezydentem został Ignacy Mościcki. 2 Sierpnia 1926 roku wprowadzono tzw. nowelę sierpniową, na mocy której Prezydent otrzymał większe uprawnienia.

Zamach Józefa Piłsudskiego kosztował zdrowie prawie tysiąc osób. Według oficjalnych danych w czasie przewrotu zginęło 215 żołnierzy. Wojsko Polskie straciło 190 szeregowców i 25 oficerów. Zginęło również 164 cywilów, 314 zostało rannych.

Czy Przewrót Majowy był słuszny?

Jak większość historycznych wydarzeń w Polsce, Przewrót Majowy ma swoich zwolenników i przeciwników. Jedni twierdzą, że pucz był nieunikniony, drudzy - że mogło się obyć bez konfliktu zbrojnego, który przyniósł w konsekwencji mnóstwo ofiar. Wśród najsłynniejszych opinii na temat wydarzenia można wymienić dwie.

- Otwierając możliwości rozwoju faszyzmu w Polsce, wyrażającego się w autokratyzowaniu państwa, elitarnym podziale społeczeństwa, likwidacji zdobyczy socjalnych - przewrót majowy jednocześnie zahamował rozwój sił demokratycznych i rewolucyjnych w Polsce - twierdził Antoni Czubiński.

- Tylko stanowcze działanie mogło zapobiec najgorszemu. Piłsudski ratował Rzeczpospolitą przed śmiertelnym konfliktem, może wojną domową i upadkiem państwa. Ratował też demokrację. Gdyby zwyciężyła prawica - musiałaby okiełznać lewicę; gdyby zwyciężyła lewica - doszłoby do rewolucji społecznej. Każdy z tych przypadków oznaczał koniec demokracji - podkreślał Leszek Moczulski

Chociaż zamach stanu wciąż dzieli historyków, są oni zgodni, że Józef Piłsudski w swoich działaniach kierował się patriotyzmem, a miłości do ojczyzny nie można było mu odmówić. Wydarzenia z 1926 zapisały się w historii naszego kraju na zawsze, mając dla niej wyjątkowe znaczenie.

ZOBACZ TAKŻE NA PIKIO.PL

1. Czym był Przewrót Majowy? Rocznica wydarzenia już niebawem
2. Kiedy wybuchła II wojna światowa? Zbliża się rocznica jej końca
3. Zbliża się rocznica zakończenia II wojny światowej. Wszystko co musisz wiedzieć o konflikcie
4. Kiedy jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej?
5. Jakie były przyczyny i skutki Przewrotu Majowego?