Elektroniczne papierosy: duża szkodliwość. Skutki i opinie lekarzy.
Autor Jan Odyniec - 24 Sierpnia 2018
Elektroniczne papierosy popularnie zwane elektrykami lub po prostu e-papierosami zadebiutowały na rynku już w latach 60. i stopniowo przyjmując formę znaną nam dzisiaj. Dziś w Polsce korzysta z nich ponad 1,7 miliona ludzi. Zdaniem zwolenników palenia ich największym atutem jest mniej szkodliwy wpływ na zdrowie, bowiem według niektórych badań zawierają aż 1500 razy mniej substancji szkodliwych w porównaniu do zwykłych papierosów. Czy na pewno są takie bezpieczne? Nie. Czy są wysoko szkodliwe? Tak. Na czym polega ich działanie? Jaka jest ich szkodliwość i skutki dla zdrowia? Jaka jest ich cena? Jakie są opinie lekarzy na temat elektronicznych papierosów? Sprawdzamy.
Rzucanie palenia, z elektronicznym papierosem czy bez?
Aby dowiedzieć się, jak rzucić palenie najpierw należy zadać sobie pytanie, dlaczego palimy? Palenie jest nawykiem, a nawyk to czynność, którą wykonujemy nieświadomie, nie do końca zdając sobie sprawę z tego, co jest źródłem naszej decyzji. Najczęściej za papierosa chwytamy w dość specyficznych momentach, które są charakterystyczne, dla każdego z nas. Można to porównać do reakcji, którą wyzwala określony bodziec. Dlaczego palimy elektroniczne papierosy? Przyczyną regularnego palenia jest również uzależnienie wywoływane przez nikotynę. Jego wpływ na nas jest widoczny, wtedy gdy nie palimy, ponieważ kiedy do organizmu nie jest dostarczana kolejna dawka narkotyku, organizm zaczyna odczuwać dyskomfort, który sprawia, że zaczynamy czuć się rozdrażnieni. Aby rozładować napięcie, sięgamy po tytoń i w ten sposób tworzy się proste rozwiązanie na regulację poziomu stresu. Niestety nie eliminuje ono problemu, ponieważ spożycie nikotyny powoduje tylko krótkotrwały skok dopaminy, a ta z kolei odpowiada za szybką poprawę nastroju. Po około 20 minutach powraca do nas głód nikotynowy, który jest dla nas nieprzyjemnym doznaniem powodującym sięgnięcie po kolejnego papierosa. I tak w kółko. Wychodzenie z nałogu Rzucenie palenia jest długotrwałym procesem, który polega na stopniowym ograniczaniu uzależnienia i wychodzeniu z nałogu. Najtrudniej jest zacząć, ponieważ wymaga to od nas świadomej decyzji, aktywnego działania i konfrontacji z naszymi słabościami. Strach przed zmianą jest naturalny i aby sobie z nim poradzić, powinniśmy wiedzieć, po co to robimy. Bardzo ważne jest określenie celu i powodów, dla których chcemy go osiągnąć, każdy ma swoją pobudkę, która skłania go do zerwania z nałogiem. Dla jednych może być to zwykła oszczędność, dla drugich zdrowie lub rodzina. Ważne, aby miało to znaczenie dla nas. W przypadku trudności z rzuceniem, pomocna może być dla nas terapia lub pomoc psychologa. Metody rzucania palenia a e-papierosy Jest mnóstwo metod rzucania palenia, od stawiania na silną wolę, po medykamenty dostępne w aptekach bez recepty. Jednym ze sposobów na zerwanie z nałogiem są e-papierosy. No właśnie. Czy jest to bezpieczny i skuteczny sposób? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Czym są elektroniczne papierosy? Jak działają elektroniczne papierosy?
To potoczna nazwa urządzeń, których techniczna nazwa to elektroniczne inhalatory nikotyny (EIN). Pierwsze pomysły ich wprowadzenia pojawiły się pod koniec XX wieku, kiedy w mediach rozpoczęto masowe krytykowanie palenia oraz ujawnianie coraz to gorszych skutków tego nałogu. Już wtedy zaczęto poszukiwać sposobu na rzucenie palenia bez rozstawania się z samą czynnością wsadzania do ust papierosa i wypuszczania do powietrza gęstych kłębów dymu. Działanie e-papierosów opiera się na podgrzewaniu płynu, czyli tzw. liquidu w celu zmiany jego stanu skupienia na lotny, który umożliwia inhalację. Liquid składa się z glikolu propylenowego (50% do 99,6%), gliceryny, opcjonalnie nikotyny (0% do 3,6%), wody i substancji smakowo-zapachowych. Kiedy się zaciągamy, jest uwalniany "w powietrze" pod wpływem temperatury 150-180 °C i wraz z nim stanowi mieszankę, którą wdychamy. W ten sposób się inhalujemy. Co ważne, nie jest to dym znany z klasycznych papierosów, ponieważ wewnątrz urządzenia nie zachodzi proces spalania. Dzięki temu do naszego organizmu nie przedostają się produkty takie jak między innymi tlenek węgla, kadm, polon 210, ołów, benzopiren i rtęć, które są zabójcze dla naszego organizmu.
Czym są olejki do elektronicznego papierosa?
Podstawa działania e-papierosa jest liquid. Jego skład decyduje o właściwościach i smaku aerozolu, który wdychamy. Na rynku dostępne są różne rodzaje olejków, które możemy zakupić. Różnią się pomiędzy sobą smakiem i zapachem, a także zawartością nikotyny. Z tego powodu bardzo często mówi się, że są zdrowsze w porównaniu do standardowych papierosów. Możliwość dawkowania nikotyny pozwala na zastosowanie terapeutyczne, natomiast brak spalania tytoniu ogranicza toksyczność nawyku. Gdzie jest jednak haczyk? O tym w dalszej części artykułu.
Czym jest liquid bez nikotyny i liquid 0 nikotyny?
Poza smakiem i zapachem można także modyfikować zawartość nikotyny, ponieważ na rynku możemy znaleźć liquidy z jej różnym stężeniem. Od beznikotynowych po bardzo mocne produkty. Popularne "zerówki" nie posiadają w swoim składzie nikotyny, w związku z czym ich stosowanie zdecydowanie ogranicza uzależnienie od tego specyfiku, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do zerwania z nałogiem. No właśnie może. Ale czy bez skutków ubocznych? O tym w dalszej części artykułu.
Jakie prawo reguluje elektroniczne papierosy?
Legislacja dotycząca e-papierosów podlegała licznym korektom z racji tego, iż branża zaczęła rozwijać się bardzo szybko, za czym poszły również wielokrotne zmiany techniczne samych urządzeń oraz skład liquidów. Zgodnie ze zmianami w prawie, które miały miejsce w sierpniu 2016 roku, elektroniczne papierosy są traktowane na równi ze zwykłymi w kontekście sprzedaży. Oznacza to, że nie można sprzedawać ich nieletnim i palić w miejscach publicznych takich jak: szkoły, placówki lecznicze, ośrodki sportowo-rekreacyjne i przystanki autobusowe. Nie oznacza to jednak, że ludzie stosują się do zakazów wykorzystując fakt, iż dym e-papierosowy nie wydziela intensywnego, nieprzyjemnego zapachu oraz jest mniej widoczny. Zgodnie z polską legislacją, zabroniona jest reklama e-papierosów w internecie, telewizji oraz na billboardach. Ponadto ustawa reguluje skład liquidów, olejków oraz techniczne aspekty urządzeń. Stawia również liczne wymogi producentom. Prawo dotyczące e-papierosów reguluje znowelizowana ustawa antytytoniowa.
Jaka jest cena elektronicznych papierosów?
Cena elektronicznych papierosów to niezwykle szeroki temat. Przed nowelizacją ustawy antytytoniowej wachlarz cen był jeszcze większy, ponieważ na rynku było dostępne znacznie więcej modeli. Teraz przedział cenowy jest węższy, ale mimo wszystko palacze mają do wyboru urządzenia od tanich po bardzo drogie. Najtańsze modele możemy kupić już za kilkadziesiąt złotych. W zestawie znajdziemy nie tylko samego elektronicznego papierosa, ale również baterię, bez której urządzenie nie będzie funkcjonować. Za nieco ponad sto złotych kupimy elektronicznego papierosa średniej jakości. Za mniej niż 400 złotych kupimy zestaw topowej jakości. Należy pamiętać, że inwestycja w elektronicznego papierosa nie jest jednorazowa. Należy regularnie wymieniać zespoły grzewcze, liquidy oraz bazy nikotynowe.
Jakie są skutki dla zdrowia palenia elektronicznych papierosów?
Skutki palenia papierosów elektronicznych wcale nie są tak nieznaczne dla zdrowia jak wyobraża sobie wiele nieświadomych osób, które sięgają po ten produkt. Należy pamiętać, że porzucenie klasycznych papierosów i przerzucenie się na ich elektroniczną wersję, wcale nie wyzwala nas z nałogu. Zamieniamy jedno szkodliwe uzależnienie na drugie, które może być jeszcze silniejsze. Każdy kto po nie sięga, powinien mieć świadomość, iż robi to na własne ryzyko. Oto najpoważniejsze skutki dla zdrowia. Po pierwsze, palenie elektronicznych papierosów często bywa niekontrolowane liczbowo. Nie mamy tu klasycznej sytuacji wypalania określonej liczby papierosów w paczce. Trudno świadomie kontrolować ilość wchłanianej przez nas nikotyny, gdy korzystamy z elektronicznego urządzenia oraz płynów. Realnie garstka palaczy kontroluje ilość wchłanianej nikotyny w porównaniu na przykład do tego ile było jej w zwykłych papierosach, które niegdyś palili. Wielu palaczy po rzuceniu klasycznych fajek i sięgnięciu po e-papierosy w rzeczywistości spożywa wielokrotnie więcej nikotyny niż wcześniej. Wszystko przez brak kontroli i obliczeń. Nietrudno z kolei zrozumieć, że skoro spożywamy więcej nikotyny, to nasze uzależnienie jest coraz silniejsze, a nikotyna dalej niszczy nasz organizm i to w jeszcze większym stopniu. Po drugie, należy pamiętać, że w przypadku elektronicznych papierosów mamy do czynienia z urządzeniem, które jest bardzo podatne na wszelkie drobne uszkodzenia, te zaś mogą być wysoce szkodliwe dla zdrowia. Palacze często noszą swoje elektryki w kieszeni, co nie tylko powoduje, że niezabezpieczone urządzenie mocno się nagrzewa przy przypadkowych naciśnięciu przycisku palenia. Gdy nasze urządzenie upadnie na ziemię, możemy być przekonani, że wszystko jest w porządku, a powstała w ten sposób niewidoczna usterka jest bardzo niebezpieczna. Trzeba mieć na uwadze, że elektroniczne papierosy mogą NAWET WYBUCHNĄĆ. Drobne uszkodzenia powodują zagrożenie dla naszego ciała, a w szczególności języka, podniebienia oraz gardła. Bardzo powszechne są drobne wycieki rozgrzanego płynu, które mogą mocno podrażnić naszą jamę ustną. Należy również pamiętać o tym, iż na ustniku zbierają się również liczne bakterie, które regularnie wsadzamy do ust mogąc powodować groźne infekcje. Utrzymanie pełnej higieny urządzenia jest bardzo trudne i uciążliwe. Po trzecie, elektroniczne papierosy są RAKOTWÓRCZE. Nikotyna masowo wchłaniana przez nasz organizm podczas palenia elektryków znacznie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc oraz nowotwór pęcherza moczowego. Przyczyną tego stanu rzeczy jest uszkadzanie naszego DNA oraz zmniejszenie możliwości samonaprawienia się komórek. Nie żyjmy więc złudzeniami, iż paląc elektroniczne papierosy nie narażamy się na raka. Rakotwórczy charakter "elektryków" potwierdziły badania zespołu prof. Moon-shong Tanga z Departamentu Medycyny Środowiskowej uniwersytetu w Nowym Jorku. Eksperymenty potwierdziły, że nitrozoaminy (rakotwórcze substancje powstałe podczas przemiany nikotyny z elektronicznych papierosów w organizmie) sprzyjają tworzeniu komórek rakowych w pęcherzach moczowych oraz płucach, jak również upośledzają zdolności samonaprawcze komórek. Mało tego, jak wynika z badań amerykańskich naukowców z uniwersytetu Portland State University, elektroniczne papierosy wywołują rakotwórczy benzen. Po czwarte, elektroniczne papierosy wywołują suchość w gardle oraz kaszel. Są również bardzo niebezpieczne dla osób, które mają alergię na glikol. Warto również zauważyć, że obecnie lekarze nie są w stanie oszacować skutków wdychania glikolu, który jest zawarty w liquidach do elektronicznych papierosów. Badania pokażą efekty dopiero za 20 lub nawet 30 lat.
Jaka jest szkodliwość elektronicznych papierosów?
Szkodliwość elektronicznych papierosów jest bardzo wysoka, choć znacznie niższa niż w przypadku klasycznych papierosów. Sięgając po ten produkt, musimy mieć świadomość, iż jest on RAKOTWÓRCZY, za co odpowiada wdychana przez e-palaczy nikotyna. Pamiętajmy, że paląc elektroniczne papierosy często nieświadomie spożywamy jeszcze więcej nikotyny niż wcześniej. Ponadto, elektroniczne papierosy wytwarzają rakotwórczy, toksyczny benzen. Ponadto, paląc elektroniczne papierosy musimy mieć świadomość, iż na rynku w obrocie często są słabej jakości urządzenia, które mogą mieć katastrofalny wpływ na naszą jamę ustną. Z kolei każdy elektroniczny papieros szkodzi naszemu gardłu doprowadzając do jego wysuszania. Pamiętajmy również, że na obecną chwilę naukowcy nie są w stanie wykluczyć bardzo szkodliwego wpływu wdychania glikolu na nasz organizm. Badania pojawią się najwcześniej za 20 lat. Wtedy mogą ujawnić się skutki, które będą drastyczne. Niestety dla części palaczy może być już wtedy za późno.
Jakie są opinie lekarzy o elektronicznych papierosach?
Opinie lekarzy na temat elektronicznych papierosów są podzielone, aczkolwiek niemalże wszyscy zgadzają się z tym, iż są one "zdrowszym" wyborem niż klasyczne papierosy i mają mniej szkodliwy wpływ na nasz organizm. Mimo to, lekarze wskazują, iż są to produkty, który mają negatywny wpływ na nasze zdrowie i nie są zdrową metodą rzucania palenia. Profesor Andrzej Sobczak z sosnowieckiego Zakładu Szkodliwości Chemicznych i Toksykologii Genetycznej Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego przekonuje, iż z racji zawierania mniejszej ilości szkodliwych substancji, elektroniczne papierosy są mniej szkodliwe niż zwykłe, ale nadal są niebezpieczne dla naszego zdrowia. Z kolei doktor Kontantinos Farsalinos, który badał wpływ elektronicznych papierosów na układ krążenia, przedstawił wyniki swoich obserwacji na Europejskim Kongresie Kardiologicznym. Okazuje się, że elektroniczne papierosy w przeciwieństwie do klasycznych, mają bardzo znikomy wpływ na choroby serca, jeśli w ogóle. Profesor Riccardo Polosa z włoskiego Instytutu Medycyny Wewnętrznej i Immunologii Klinicznej Uniwersytetu w Katanii podkreślił, iż skutki codziennego wdychania glikolu propylenowego oraz gliceryny będzie można poznać dopiero za 20-30 lat. Naukowcy z Portland State University w USA dowiedli zaś, że elektroniczne papierosy emitują rakotwórczy benzen, czyli bardzo toksyczną substancję. Profesor James Pankow podkreślił, że benzen powiązany jest z rozwojem takich chorób jak białaczka czy niewydolność szpiku kostnego, co oznacza, iż codzienne wdychanie dymu z elektronicznych papierosów jest niebezpieczne również z tego powodu.
Czy warto palić elektroniczne papierosy?
Jak widać, nie warto, ponieważ są to produkty szkodliwe dla naszego zdrowia. Jednakże, bazując na obecnym stanie wiedzy medycznej i wypowiedziach lekarzy, są one mniej niebezpieczne dla naszego organizmu niż zwykłe papierosy. Dlatego powinniśmy zastanowić się nad innymi formami rzucania palenia, a jeśli nie jesteśmy uzależnieni, nie sięgać w ogóle po elektroniczne papierosy.
Następny artykuł